4-SON JAZONI IJRO ETISH KALONIYASIda o‘tgan axborot xavfsizligi mavzusidagi ma’ruza

     2025 yil 6- oktabr kuni soat 9:00 dan 9:30 ga qadar 4-SON JAZONI IJRO ETISH KALONIYASIda o‘tgan axborot xavfsizligi mavzusidagi ma’ruza, xodimlarga nafaqat kiberhujumlar haqida chuqur tushuncha berish, balki ularga xavf-xatarlarni oldini olish, himoya qilish va zarurat tug‘ilganda hujumlarga qarshi kurashish bo‘yicha amaliy ko‘nikmalar o`rgatildi. Axborot xavfsizligining asosiy jihatlaridan biri – shaxsiy ma'lumotlarni himoya qilishdir. Xususan, kredit kartalari raqamlari va bank hisoblari haqida ma'lumotlarni himoya qilish zarur. Kiberjinoyatchilar, turli phishing hujumlari orqali kredit kartalari haqida ma'lumotlarni olishga harakat qiladilar. 

    Bunday hujumlarning maqsadi – foydalanuvchilarni aldash va ularning hisoblaridan noqonuniy tarzda mablag'larni o‘g‘irlashdir. Phishing hujumlari: Kiberjinoyatchilar, foydalanuvchilarni soxta veb-saytlarga yo‘naltirgan holda, kartalar raqamlarini yig‘ishga harakat qilishadi. Malware hujumlari: Zararli dasturlar foydalanuvchilarning qurilmalariga o‘rnatilib, ular orqali bank ma'lumotlari o'g‘irlanishi mumkin Kiberhujumchilar odatda messenjerlar orqali zararli havolalar yuborib, foydalanuvchilarni aldashga harakat qiladilar. Telegram va boshqa messenjerlarda keladigan havolalarga ehtiyotkorlik bilan yondashish kerak, chunki ular soxta saytlar yoki zararli dasturlarni o‘z ichiga olishi mumkin. Mobil qurilmalarda zararli dasturlar ko‘pincha .apk fayllari shaklida tarqatiladi. Ushbu fayllarni ochish orqali foydalanuvchilar zararli dasturlarni qurilmalariga o‘rnatishlari mumkin. Kiberjinoyatchilar bu usulni mobil qurilmalarga kirish va foydalanuvchilarni aldash uchun ishlatadilar. 

    Kiberhujumlar texnologiya rivojlanishi bilan doimiy ravishda o‘zgarib turadi. Hozirgi kunda zamonaviy kiberjinoyatlar nafaqat tashqi tahdidlarga, balki ichki xavflarga ham bog‘liq. Shu boisdan, tashkilot xodimlariga kiberhujumlarni aniqlash va ularga qarshi turish uchun doimiy ravishda yangi xavfsizlik choralarini joriy etishlari zarurligi hozirgi kunda Ransomware (Fidyo dasturlari): Hujumchilar tizimni o‘g‘irlab, foydalanuvchilardan pul talab qilishadi. Bu dasturlar qurilmaning barcha ma'lumotlarini shifrlab, ularga ruxsatsiz kirish huquqini cheklaydi va DDoS hujumlari: Distributed Denial of Service (DDoS) hujumlari orqali tizimni ishlamas holatiga keltirish uchun resurslar ko‘paytiriladi. Axborot xavfsizligini ta'minlashda samarali usullar orqali ma`lumotlarni himoyalash zarurligi, Kuchli va murakkab parollarni ishlatish: Har bir hisob uchun alohida, murakkab va o‘zgaruvchan parollar yaratish lozimligi, Parollarni muntazam ravishda yangilab turish tavsiya etildi. Ijtimoiy tarmoqlarda ehtiyotkorlik: Ijtimoiy tarmoqlarda shaxsiy ma'lumotlarni tarqatmaslik va noma'lum manbalardan kelgan xabarlarni ochmaslik haqida to`liq tushunchalar berib o`tildi.